Ngôi nhà mái gấp – mở linh hoạt, kết nối làng quê và đô thị

Cập nhật: 07:51 13/08/2025

Quá trình cải tạo Qhouse giống như một điểm chạm giữa làng quê và đô thị, giữa cái cũ và cái mới. Ngôi nhà 2 tầng được xây dựng từ những năm 1980 tưởng chừng như ngủ quên thì nay bất ngờ hồi sinh trở thành tổ ấm của cả gia đình nhờ cách thiết kế ứng dụng nguyên tắc "gấp - mở" độc đáo.

Qhouse là ngôi nhà có cách thiết kế phần mái chuyển tiếp thành sàn và ngược lại cực thú vị

Khung cảnh chuyển tiếp giữa làng quê và đô thị độc đáo ở khu đất

QHouse tọa lạc tại một ngôi làng nhỏ gần ga tàu điện ngầm Hangtoudong, Phố Đông, Thượng Hải. Phía đông giáp với các nhà hàng xóm san sát, phía tây là dòng sông hiền hòa, bên kia bờ là khu rừng rậm nằm trên khu đất dạng bán đảo. Điểm đặc biệt ở nơi đây không phải là khung cảnh đồng quê mà là tuyến đường sắt trên cao nằm ở hướng tây nam như một “cỗ máy thời gian” nối liền cảnh quan nông thôn và đô thị. Chính sự tương phản giữa khung cảnh yên bình và những đoàn tàu hối hả đã truyền cảm hứng cho toàn bộ ý tưởng thiết kế lên ngôi nhà 180m2 Qhouse.

Qhouse khi nhìn từ trên cao xuống

Một bên ngôi nhà tiếp giáp với dòng sông ôn hòa

Bên còn lại là nhà hàng xóm san sát

Con đường sắt trên cao hiện đại chạy ngay qua ngôi làng

Cải tạo lại ngôi nhà cũ và những yêu cầu về quy hoạch

Ngôi nhà ban đầu được xây từ thập niên 1980, nay đã xuống cấp trầm trọng. Tường nứt, mái dột và không gian tù túng không còn đáp ứng nhu cầu sinh hoạt. Chủ nhà là người con làm việc tại thành phố, mong muốn cải tạo ngôi nhà cũ thành không gian sống an toàn, thoáng đãng cho bố mẹ. Theo mong muốn của gia chủ, anh muốn bổ sung thêm phòng ngủ riêng cho ba mẹ, cho bản thân (sử dụng vào mỗi tuần hoặc dịp lễ khi ghé thăm nhà), khu phụ trợ có thể dùng làm phòng làm việc hoặc studio.

Để cải tạo lại nhà, gia chủ phải nộp đơn xin tái xây dựng. Theo giấy phép phê duyệt, diện tích sàn chính không được vượt quá 72.9 m2 (8,1 × 9 m), khu phụ trợ tối đa 30 m2. Theo đó, khu nhà chính được xây dựng sẽ gồm 2 tầng, khu phụ trợ gồm 1 tầng. Ranh giới phía nam của khu chính không vượt quá chiều cao ngôi nhà bên cạnh. Với diện tích bị hạn chế và các ràng buộc sửa quy hoạch, việc bố trí công năng và tối ưu hóa ánh sáng, thông gió trở thành thách thức đối với các KTS.

Bản vẽ phác thảo các hoạt động chính trong ngôi nhà sau cải tạo theo mong muốn của chủ nhà

Sự phân chia không gian chức năng đan xen và cách thiết kế "gấp - mở" trong không gian

Khu chính, khu phụ trợ và sảnh vào của Qhouse nằm trên khu đất hẹp, chạy theo trục bắc – nam, đồng thời không gian được chia thành 6 vùng chức năng với mật độ và cấp độ khác nhau. Đầu tiên, khu chính và khu phụ trợ bao quanh một khoảng sân trong, có trồng cây hoàng dương, tạo sự đối xứng với khu rừng bên kia sông. Tiếp theo, sảnh vào và khu phụ trợ cũng tạo thành khoảng sân trũng, ngang bằng với con đường phía ngoài, được sử dụng làm bãi đậu xe tạm thời. Sảnh vào, khu phụ trợ và khu chính được xây theo từng lớp. Trục trung tâm của khu chính phân chia rõ ràng không gian hoạt chung và riêng tư: phía đông là phòng ngủ, phòng tắm và phòng làm việc; phía tây đối diện sông là phòng ăn, cầu thang và phòng khách ở tầng hai. Bố cục lưu thông là lối vào, đến khoảng sân trong, tiếp đến một lối đi khác tạo cảm giác về chiều sâu của một ngôi nhà phố.

Qhouse khi nhìn từ trên cao xuống là những khối xếp trồng với khoảng mở để tạo thành sân trong

Bản vẽ chi tiết Qhouse với 2 khoảng sân có độ cao nền khác nhau

Đầu tiên là khoảng sân trong trồng cây hoàng dương

Tiếp theo là khoảng sân trũng hơn, được dùng để làm bãi đậu xe tạm thời

Ý tưởng “gấp” thể hiện qua hệ mái – sàn – tường liên tục chuyển hướng. Mái tầng hai khu nhà chính dốc về phía sân trong để tối ưu ánh sáng tự nhiên. Phần đuôi mái quay về hướng đông, được nâng lên tạo sự đối thoại hài hòa với mái hiên của nhà hàng xóm. Khu phụ trợ uốn cong về sân trong, gom nước mưa từ mọi phía. Mái đua tây-đông của khu phụ trợ tiếp nối thành sàn tầng hai, tạo ban công rồi “gấp” ngược lại để hợp nhất với mái chính. Phần mái phụ cong lên về phía Bắc, gập xuống và tiếp tục kéo về phía nam để tạo thành sân trong và sàn tầng 2 của khu nhà chính. Sự tương tác giữa các nếp gấp ở mái, tầm sàn và tường tạo nên sự tương tác giữa khu chính và phụ, trên vừa dưới, bên trong và bên ngoài, mở ra những trải nghiệm độc đáo.

Mái tầng 2 có phần đuôi được đẩy cao để cân bằng với mái hàng xóm

Phần phía trước thì hướng xuống khoảng sân trong

Mái của khu phụ trợ cũng uốn cong về khoảng sân trong để dồn ánh sáng và nước mưa

Hình ảnh gần hơn phần mái khu phụ trợ được uốn cong về giữa

Mái của khu phụ trợ kéo dài liền mạch, trở thành sàn tầng 2 của khu chính

Mô hình mô phỏng chi tiết hơn những khoảng gấp - mở của mái nhà và các khối xếp chồng trong Qhouse

Trải nghiệm không gian gần gũi với khung cảnh bên ngoài

Từ bàn ghế băng trên tường sân trong đến ô cửa hẹp trên tường hướng bắc của sảnh chính, mọi chi tiết đều dẫn dắt ánh sáng và gió lùa. Bậc tam cấp và hiên nhà gần sông giúp tăng tầm nhìn ra xa, thậm chí có thể bắt được khoảnh khắc đoàn tàu vụt qua cửa sảnh. Năm cánh cửa lớn mở hết ra phía sông như lời mời đón chủ nhà. Cây hoàng dương ở sân chính giống như một người dẫn đường, nhánh cây bên trái hướng về studio, nhánh phải dẫn vào phòng khách – phòng ăn.

Sự thoáng đãng được thể hiện ngay từ lối vào, ở khu vực này có băng ghế ngồi thư giãn

Một góc nhìn khác từ khoảng hiên bên cạnh nhà

5 cánh cửa mở thoáng nhìn thẳng ra con sông và khu rừng rậm xanh mát

Qhouse có tông màu khác đơn giản gồm màu trắng chủ đạo và màu nâu gỗ của các chi tiết nội thất

Những khu nhà xếp chồng tạo kết hợp với mái nhà gấp - mở tạo nên những khoảng không gian đan xen thoáng đãng

Nhìn từ phòng khách, ánh nắng chiếu vào cây hoàng dương tạo nên những bóng râm lốm đốm ở bức tường phía đông, trong khi mái cong của khu phụ trợ lại giúp hướng tầm nhìn về bầu trời phía bắc. Ánh sáng tràn vào trong phòng khách dọc theo tường, dẫn lên phía cầu thang. Từ những ô cửa tầng 1 có thể nhìn ra khu đất rừng, đất nông nghiệp, nhà ga xe điện,… cũng giúp mang khung cảnh thành phố tới gần hơn. Các cửa sổ lớn ở tầng 2 cho tầm nhìn toàn cảnh ra dòng sông và thiên nhiên xung quanh khiến không gian thêm tự nhiên và mộc mạc.

Hệ thống cửa được ứng dụng linh hoạt trong Qhouse, gồm cửa 2 cánh, cửa xoay, cửa gấp và cửa trượt tùy từng khu vực

Khi cửa mở, toàn bộ không gian gần như liền mạch, không còn ranh giới trong - ngoài

Ánh nắng chiếu vào nhà, len lỏi qua từng khoảng hở và bóng cây tạo nên hiệu ứng ánh sáng đẹp mắt

Căn bếp và phòng ăn ở tầng 1 rộng rãi, đón trọn vẹn ánh nắng

Tầm nhìn từ trong nhà ra con sông và khu rừng rất thoáng

Không gian phòng khách trên tầng 2 cũng có thiết kế tương tự với những ô cửa kính lớn

Tầm nhìn trên tầng 2 rất rộng, có thể quan sát được cả nhà ga tàu

Với Qhouse, ánh sáng và khung cảnh bên ngoài đã trở thành một trong những yếu tố quan trọng cần có

Ngôi nhà đẹp lộng lẫy dưới ánh đèn mỗi khi màn đêm buông xuống

Thông qua cách phân vùng, gấp mở kiến trúc và tương tác cảnh quan trong quá trình cải tạo, Qhouse tái sinh thành không gian sống linh hoạt, kết nối quá khứ - hiện tại - tương lai. Gia chủ và bố mẹ có thể vừa tận hưởng sự thoải mái hiện đại, vừa vẫn cảm nhận được hơi thở làng quê và nhịp sống đô thị chỉ cách vài bước chân. Ngôi nhà 180m2 này không chỉ là mái ấm tuyệt vời mà còn là biểu tượng cho cách thiết kế kiến trúc dung hòa hai thế giới tưởng chừng đối lập.